To, co rozumiemy przez "demokrację deliberatywną", to demokracja oparta na argumentowanej dyskusji. Wierzymy, że to dzięki wymianie argumentów opartych na faktach, które każdy może zweryfikować, opinie kształtują się i ewoluują, a opcje, między którymi można ostatecznie wybierać, stają się jaśniejsze i bardziej spójne. Inspirujemy się przy tym etyką dyskusji niemieckiego filozofa Jürgena Habermasa.
Aby taka demokracja deliberatywna była skuteczna, uważamy, że trzy kluczowe etapy podejmowania decyzji w sprawie działania muszą być otwarte dla wszystkich:
- inicjatywa: każdy musi mieć prawo do proponowania nowych działań, dotyczących problemów lub kwestii, które uważa za ważne. Jeśli inicjatywa jest zmonopolizowana przez nielicznych, tylko to, co ci ludzie uważają za ważne, jest rozpatrywane, a reszta zostaje zapomniana;
- poprawka: każdy musi mieć prawo do poprawienia proponowanego działania. Jeśli prawo do poprawek jest zmonopolizowane przez nielicznych, decyzja sprowadza się do "bierz lub nie", bez możliwości dostosowania lub kompromisu między rozbieżnymi interesami lub wartościami;
- decyzja: każdy musi mieć prawo do uczestniczenia, z równym głosem, w wyborze, pomiędzy konkurującymi propozycjami działań w celu rozwiązania tej samej kwestii lub problemu, z których jedna zostanie faktycznie wdrożona. W przeciwnym razie całe poprzednie ćwiczenie definiowania opcji pójdzie na marne.
Statut Spółdzielni Kosmopolitycznei jej narzędzia informatyczne są konkretnym wdrożeniem zasad demokracji deliberatywnej.